از درسی که می خوانیم .

در اثنای یکی از ویس ها استاد داشت سندرم ِ چشم گربه ای را توضیح می داد. از علائمش سوراخ بودن عنبیه است و تشکیل نشدن یک اندام.( از بقیه ی علائم بگذریم. )

استاد می گوید دلیل بروز این بیماری مضاعف شدن قسمتی از کروموزم شماره ی 22 است. 

در همین لحظه صدای من بلند می شود. به استاد می گویم یه چیزی رو نمی فهمم ! این که یه اندام تشکیل نمیشه، این که یه قسمتی از عنبیه ی چشم نیست و نهایتا باعث سوراخ شدن عنبیه می شه، بیشتر بهش میاد در اثر حذف کروموزومی باشه، نه مضاعف شدن کروموزوم.  یعنی یه قسمتی حذف میشه و محصولِ مربوط به قسمت ِ حذف شده دیگه تشکیل نمی شه ، در نتیجه اندامی که به کمک اون محصول شکل می گیره دیگه ایجاد نمیشه. 

استاد می گوید این سوال مربوط به مبحث gene dosage هست. 

می گویم یعنی اگر من، فلان پروتئینِ فرضا غیرمهارکننده رو زیاد می داشتم ممکن بود مثلا انگشتم تشکیل نشه ؟ در صورتی که بیشتر بهش می خوره یک انگشت اضافه برام تشکیل بشه ؟

استاد جواب می دهد :

توی این مثال یه ژنی دو برابر شده، محصولش دوبرابر شده، نتیجه ش می شه عدم شکل گیری یک اندام. چرا ؟ چون مهمه که میزان اون محصول از یه حدی بالاتر نره . اگر بیشتر از اندازه ی طبیعی خودش باشه، عملکرد طبیعیش رو از دست می ده. 

این جمله را می گوید و می رود که وارد بحث دوز ژنی شود .  ویس را استُپ می کنم. خودکار قرمزم را برمی دارم. وسط ِ جزوه ام عین ِ جمله ی استاد را می نویسم. 

یادم به تکه ای از یادداشت های زیرزمینی می افتد. آنجا که داستایوفسکی می گوید:

" سروران ِ من! به جان عزیزتان قسم که دانستن زیادی واقعا بیماری است، یک مرض حقیقی و تمام عیار. برای گذران زندگی، فقط اندکی دانش بشری کفایت می کند؛ یعنی نصف یا حتی حدودا یک چهارم آگاهی یک انسان مترقی. "

یادم به همه ی اضافه کاری ها می افتد که چه قدر کمبود ساخته اند برای من .